* शिवाजी विद्यापीठामध्ये स्व. यशवंतराव चव्हाण यांच्या पुण्यतिथी निमित्त विशेष व्याख्यान
कोल्हापूर  : यशवंतराव चव्हाण अध्यासन व यशवंतराव चव्हाण ग्रामीण विकास प्रशाला, शिवाजी विद्यापीठ कोल्हापूर आयोजित 'संरक्षण मंत्री - यशवंतराव चव्हाण' या विशेष व्याख्यानासाठी प्रमुख व्याख्याते म्हणून ज्येष्ठ संपादक श्रीराम पवार यांनी यशवंतरावांच्या महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री ते केंद्रामध्ये संरक्षण मंत्री पदापर्यंतचा प्रवास सांगताना विविध संदर्भ आणि दाखले देऊन साहेबांचे नेतृत्व आणि संरक्षण क्षेत्रातील योगदानावर भाष्य केले.

 संरक्षणमंत्री म्हणून चव्हाण यांना भारताच्या संरक्षण संरचनेचे आधुनिकीकरण करण्याची आणि सशस्त्र दलांची क्षमता वृद्धीकरणाची आव्हानं होती. त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय लष्कराला मनोबल आणि उपकरणांच्या बाबतीत उचल दिली गेली. त्यांनी नागरी आणि लष्करी नेतृत्वामधील संबंध सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित केले, ज्यामुळे लष्करी नेतृत्वाला रणनैतिक संरक्षणावर लक्ष केंद्रित करता आले आणि जागतिक राजकारणाची गुंतागुंत सावरणे शक्य झाले.

चव्हाण यांनी संरक्षण बजेटिंग, लष्करी सुधारणा आणि संरक्षण तयारी सुधारण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्यांच्या कार्यकाळात, युद्धानंतरच्या पुनर्निर्माणाच्या आणि भविष्यातील संरक्षण धोरणांसाठी नियोजनाची आवश्यकता होती. तसेच त्यांनी भारतीय लष्कर, नौदल आणि वायुसेना यांचे विस्तार आणि आधुनिकीकरण करण्यात सहकार्य केले, जेणेकरून देश भविष्यातील सुरक्षेच्या आव्हानांसाठी तयार होईल.

संरक्षणमंत्री म्हणून त्यांची भूमिका ही जरी छोट्या काळाची असली तरी ती अत्यंत प्रभावशाली होती. त्यांच्या नेतृत्वामुळे भारताने कठीण काळातून मार्गक्रमण केले आणि पुढील दशकामध्ये अनेक संरक्षण धोरणांची पायाभरणी केली गेली. यशवंतराव चव्हाण यांचा कार्यकाळ भारतीय संरक्षण इतिहासात एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला, असे प्रतिपादन श्रीराम पवार यांनी केले. 

 या कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी प्रा. डॉ. एम. एस. देशमुख, अधिष्टाता मानव्यविद्या शाखा, शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर हे होते. या कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक यशवंतराव चव्हाण अध्यासनाचे समन्वयक डॉ. उमेश गडेकर यांनी केले. यशवंतराव चव्हाण ग्रामीण विकास प्रशालेचे प्र. संचालक डॉ. नितीन माळी यांनी आभार मानले. सूत्रसंचालन डॉ. उर्मिला दशवंत यांनी केले. सदर व्याख्यानासाठी यशवंतराव चव्हाण ग्रामीण विकास प्रशालेचे सर्व शिक्षक, विद्यार्थी आणि विद्यार्थिनी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.